Percepcja zapożyczeń a percepcja wyrazów rodzimych

Metody

W celu zbadania różnic w konotacji słów w parach synonimów i wariantów planujemy wykonanie następujących eksperymentów.

a. Swobodne skojarzenia

Uczestnicy badania będą proszeni o podanie swobodnych skojarzeń (pojedynczych słów lub wyrażeń) z zaprezentowanymi im zapożyczeniami i ich odpowiednikami w języku polskim oraz z poszczególnymi wariantami ortograficznymi zapożyczeń. Następnie zostaną porównane rozkłady częstości poszczególnych skojarzeń, ich typy oraz ich konotacje.

b. Prozodia semantyczna

Prozodia semantyczna poszczególnych słów zostanie określona za pomocą wymiarów wybranych w badaniach swobodnych skojarzeń oraz zidentyfikowanych w analizach językoznawczych. Na skalach utworzonych z tych wymiarów każda para słów zostanie oceniona za pomocą dyferencjału semantycznego Osgooda. Poprzez porównanie średnich wyników dla poszczególnych słów z pary zamierzamy zweryfikować hipotezy dotyczące różnic w ich konotacjach.

c. Opowiadania

Na podstawie informacji zebranych we wcześniejszych fazach ułożone zostaną krótkie historie zawierające zapożyczenia i ich rodzime synonimy oraz zasymilowane i niezasymilowane warianty zapożyczeń. Następnie uczestnicy badań, po przeczytaniu każdej historii, będą proszeni o odpowiedź na kilka pytań, dotyczących natury i wartości afektywnej przedmiotów lub cech opisywanych przez synonimy lub warianty.

Powyższe badania dostarczą danych zarówno na temat różnic w każdej parze synonimów lub wariantów, jak też – tam, gdzie wymiary będą się pokrywały – na temat grup synonimów lub wariantów. W ten sposób wnioski dotyczące konotacji semantycznej badanych zapożyczeń i wyrazów rodzimych oraz zasymilowanych i niezasymilowanych wariantów będzie można uogólnić na inne wyrazy.