Studia Niemcoznawcze – Studien zur Deutschkunde

Czasopismo naukowe

Zakładu Komparatystyki Kulturowej i Literackiej Instytutu Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego / Wissenschaftliche Zeitschrift der Abteilung für Kultur- und Literaturkomparatistik des Germanistischen Instituts der Universität Warschau

ISSN: 0208-4597

 Wersja papierowa czasopisma stanowi jego wersję pierwotną (referencyjną).

 

Z inicjatywy Zakładu Kultury Niemieckiego Obszaru Językowego w Instytucie Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, który to Zakład powołał w 1972 roku prof. dr Michał Cieśla (1907-1997) i którym to zakładem Profesor kierował do przejścia na emeryturę w 1977 roku, został powołany Interdyscyplinarny Niemcoznawczy Zespół Badawczy, do którego grona weszli naukowcy zajmujący się różnymi aspektami, zależnie od dyscyplin, które reprezentują i ich własnych zainteresowań badawczych, problematyki krajów niemieckiego obszaru językowego. Mimo rozległego wachlarza specjalizacji jest jeden wspólny element, który te wysiłki integrował – jest nim niemcoznawstwo. Termin ten jest może mało precyzyjny, w języku potocznym zazwyczaj identyfikuje się niemcoznawstwo z germanistyką, podobnie jak słowianoznawstwo ze slawistyką. Jest to jednak identyfikacja nieścisła, bowiem germanistyka jest w pojęciu tradycyjnym dziedziną nauki przede wszystkim o języku i literaturze, a tylko marginesowo uwzględnia jako nauki pomocnicze np. historię, szeroko pojętą kulturę, socjologię, politykę, filozofię, prawo, ekonomię itp. Tymczasem niemcoznawstwo uwzględnia przede wszystkim jako cel poznawczy znajomość spraw pozajęzykowych i pozaliterackich, które są niezbędne do dogłębnego i zarazem szerokiego poznania kraju, będącego przedmiotem badań naukowych. Stąd też powołany do życia Zespół, reprezentujący wyżej wymienione dyscypliny w odniesieniu do spraw niemieckich, przyjął nazwę niemcoznawczy. Ma to również swe odbicie w samej nazwie warszawskiego Instytutu Germanistyki. Podczas gdy inne ośrodki germanistyczne w Polsce przyjęły nazwy Instytutów lub Katedr Filologii Germańskiej, ośrodek warszawski, ze względu na to, że poszedł dalej i rozszerzył swój zakres obszaru badawczego poza dyscypliny czysto filologiczne, otrzymał nazwę Instytutu Germanistyki z pominięciem przydawki dopełniaczowej filologii germańskiej.  

Te bliskie powiązania i wzajemna wymiana wyników badań między zasiadającymi w Zespole specjalistami z różnych dyscyplin naukowych a germanistami prowadzi do integracji nauk, do interdyscyplinarności w badaniach, wychodzącej naprzeciw współczesnej humanistyce oraz do pewnych syntez, które wzbogacają wiedzę o krajach niemieckiego obszaru językowego. Zespół skoncentrował swoje zainteresowania badawcze głównie na aktualnych problemach współczesności i bieżących zjawiskach życia społecznego i kulturalnego, nie pomijając przeszłości dziejowej, na sprawach stosunków polsko-niemieckich i szerzej słowiańsko-niemieckich oraz historycznym uzasadnieniu wydarzeń.

Dla rozpowszechnienia wyników badawczych Zespół postanowił je publikować w seryjnej publikacji pod tytułem Studia Niemcoznawcze * Studien zur Deutschkunde. Pierwszy tom czasopisma naukowego Studia Niemcoznawcze * Studien zur Deutschkunde, Uniwersytet Warszawski, Instytut Germanistyki, Zakład Kultury Niemieckiego Obszaru Językowego, z podtytułem  Aktualne problemy Republiki Federalnej Niemiec, o objętości 223 stron, ukazał się w 1979 roku w Wydawnictwach Uniwersytetu Warszawskiego. Komitetowi Redakcyjnemu przewodniczył prof. dr Michał Cieśla. Od tomu XII, Warszawa 1996, o objętości 346 stron, czasopismo ukazuje się nieprzerwanie i regularnie pod redakcją Lecha Kolago. Kolejne tomy miały różne objętości, np. tom 26, Warszawa 2003, zawierał 1051 stron, natomiast tom 50, Warszawa 2012, 904 stron. W pięćdziesięciu tomach Studiów Niemcoznawczych * Studien zur Deutschkunde  opublikowało swoje teksty 620 autorów z trzech kontynentów, łącznie ukazało się drukiem 2800  tekstów na 29.000 stronach. 

Czasopismo naukowe Studia Niemcoznawcze * Studien zur Deutschkunde podzielone zostało na następujące działy tematyczne: Kulturwissenschaft/kulturoznawstwo Literaturwissenschaft/literaturoznawstwo, Sprachwissenschaft und angewandte Sprachwissenschaft/językoznawstwo i językoznawstwo stosowane oraz Buchbesprechungen und Berichte/recenzje i sprawozdania.

Lech Kolago

 

Auf Anregung der „Abteilung für Kulturkunde im deutschsprachigen Raum" am Germanistischen Institut der Warschauer Universität, die 1972 von Professor Michał Cieśla  (1907-1997) ins Leben gerufen wurde und die er bis zu seiner Pensionierung  im Jahre 1977 leitete, wurde eine Interdisziplinäre Forschungsgruppe für Deutschkunde gegründet, deren Mitglieder Wissenschaftler waren, die sich mit verschiedenen Aspekten der Problematik der deutschsprachigen Länder beschäftigten, je nach der Disziplin und  ihren Forschungsinteressen. Trotz breitgefächerter Fachbereiche gab es ein gemeinsames Element, das die Bemühungen verband: die Deutschkunde. Dieser Begriff ist wohl ein wenig unpräzise, gewöhnlich wird die Deutschkunde mit der Germanistik assoziiert, ähnlich wie die Slawenkunde mit der Slawistik. Dies ist jedoch unpräzise, denn die Germanistik ist in der traditionellen Auffassung eine Wissenschaft, die vor allem die Sprache und die Literatur betrifft und solche Hilfswissenschaften, wie z.B. Geschichte, Kultur im weitesten Sinne, Soziologie, Politik, Philosophie, Recht, Ökonomie usw. lediglich am Rande  berücksichtigt. Währenddessen hat die  Deutschkunde zum Ziel vor allem außersprachliche und außerliterarische Fragen zu ergründen, die unentbehrlich sind, um das Land, das Gegenstand der Forschungen ist, eingehend und tiefgründig kennenzulernen.  Daher auch wurde die Forschungsgruppe, deren Mitglieder die oben genannten Disziplinen repräsentierten, Forschungsgruppe für Deutschkunde genannt. Dies hat auch seine Widerspiegelung in der Bezeichnung des Warschauer Germanistischen Instituts gefunden.  Während andere Germanistikzentren in Polen Institute oder Lehrstühle für Germanische Philologie heißen, hat die Warschauer Germanistik angesichts der Tatsache, dass sie die Reichweite ihrer Forschungen über rein philologische Wissensbereiche hinaus erweitert hat, den Namen Germanistisches Institut bekommen. Die engen Verbindungen und der gegenseitige Austausch von Forschungsergebnissen unter den Mitgliedern der Forschungsgruppe, die  sich in verschiedenen Wissensbereichen auskennen, einerseits  und den Germanisten andererseits führen zur Integration von Wissenschaftszweigen und zur Interdisziplinarität  in den Forschungen, die den Anforderungen der modernen Geisteswissenschaften entsprechen, sowie zu gewissen Synthesen, die das Wissen um deutschsprachige Länder bereichern. Die Forschungsgruppe konzentrierte ihre Forschungsinteressen hauptsächlich auf aktuelle Probleme der Gegenwart und derzeitige Erscheinungen des gesellschaftlichen und kulturellen Lebens, unter Berücksichtigung der historischen Vergangenheit sowie  der polnisch-deutschen und slawisch-deutschen Beziehungen als auch der historischen Ursachen der Ereignisse.

Zur Verbreitung der Forschungsergebnisse beschloss die Forschungsgruppe, sie in einer Publikationsreihe Studia Niemcoznawcze * Studien zur Deutschkunde  zu veröffentlichen. Der erste Band der wissenschaftlichen Zeitschrift Studia Niemcoznawcze * Studien zur Deutschkunde der Abteilung für Kulturkunde des deutschsprachigen Raums am Germanistischen Institut der Warschauer Universität, mit dem Untertitel Gegenwartsprobleme der Bundesrepublik Deutschland, der 223 Seiten hatte, erschien 1979 im Verlag der Warschauer Universität.  Das Redaktionskomitee wurde von Professor Michał Cieśla geleitet. Vom XII. Band an (Warschau 1996) mit 346 Seiten erscheint die von Lech Kolago herausgegebene  Zeitschrift  ununterbrochen und regelmäßig. Die aufeinander folgenden Bände hatten einen unterschiedlichen Umfang, z.B. enthielt der 26. Band (Warszawa 2003) 1051 Seiten, der 50. Band (Warszawa 2012) hingegen 904 Seiten. In den bisherigen fünfzig Bänden von Studia Niemcoznawcze * Studien zur Deutschkunde  haben 620 Autoren aus drei Kontinenten ihre Beiträge veröffentlicht. Insgesamt erschienen 2800 Texte auf 29 000 Seiten.

Die wissenschaftliche Zeitschrift Studia Niemcoznawcze * Studien zur Deutschkunde  wurde in folgende thematische Sparten gegliedert: Kulturwissenschaft/kulturoznawstwo, Literaturwissenschaft/literaturoznawstwo, Sprachwissenschaft und angewandte Sprachwissenschaft/językoznawstwo i językoznawstwo stosowane sowie Buchbesprechungen und Berichte/recenzje i sprawozdania.

Lech Kolago

 

 

 

REDAKCJA / REDAKTION

Prof. dr hab. Lech Kolago

 

RADA REDAKCYJNA / REDAKTIONSBEIRAT

Prof. dr hab. Katarzyna Grzywka, Warszawa – sekretarz / Schriftleitung

Prof. dr hab. Lech Kolago, Warszawa – przewodniczący / Vorsitzender

Prof. dr hab. Robert Małecki, Warszawa

Prof. dr hab. Tomasz G. Pszczółkowski, Warszawa

Prof. dr hab. Anna Warakomska, Warszawa

Prof. dr hab. Józef Wiktorowicz, Warszawa

 

RADA NAUKOWA / WISSENSCHAFTLICHER BEIRAT

Prof. Dr. Peter Becker, Hannover

Prof. Dr. Rüdiger Bernhardt, Bergen i. V.

Prof. Dr. Elmar Budde, Freiburg i. Br.

Prof. dr hab. dr h.c. Franciszek Grucza, Warszawa

Prof. dr hab. Sambor Grucza, Warszawa

Prof. dr hab. Katarzyna Grzywka, Warszawa

Prof. Dr. Thomas Hochradner, Salzburg

Prof. dr hab. Norbert Honsza, Wrocław

Prof. Dr. Hermann Jung, Mannheim

Prof. Dr. Manfred Kaempfert, Bonn

Prof. dr hab. Lech Kolago, Warszawa

Prof. dr hab. Krzysztof A. Kuczyński, Łódź

Prof. dr hab. Robert Małecki, Warszawa

Prof. Dr. Bohdan Maxymtschuk, Lviv

Prof. Dr. Maria Nicolini, Klagenfurt

Prof. dr hab. Jan Papiór, Poznań

Prof. dr hab. Tomasz G. Pszczółkowski, Warszawa

Prof. Dr. Michaela Schwarzbauer, Salzburg

Prof. Dr. Harald Seubert, Basel

Prof. Dr. Peter Tschuggnall, Innsbruck

Prof. dr hab. Józef Wiktorowicz, Warszawa

 

TEMATYKA / THEMATIK

Kulturoznawstwo / Kulturwissenschaft

Literaturoznawstwo / Literaturwissenschaft

Językoznawstwo i językoznawstwo stosowane / Sprachwissenschaft und angewandte Sprachwissenschaft

 

FORMA TEKSTÓW / FORM DER TEXTE

Artykuły naukowe / wissenschaftliche Beiträge

Recenzje i sprawozdania / Buchbesprechungen und Berichte

 

JĘZYK / SPRACHE

Polski, niemiecki / polnisch, deutsch

 

CZĘSTOTLIWOŚĆ UKAZYWANIA SIĘ / ERSCHEINUNGSWEISE

Regularnie, dwa razy w roku / regelmäßig, zweimal pro Jahr

 

TERMIN SKŁADANIA TEKSTÓW / ABGABEFRISTEN

10. marca i 10. września każdego roku / 10. März und 10. September jedes Jahres

 

ADRES REDAKCJI / REDAKTIONSANSCHRIFT

Prof. dr hab. Lech Kolago

Uniwersytet Warszawski

Instytut Germanistyki

ul. Dobra 55

PL-00-312 Warszawa

Adres mailowy: studia.niemcoznawcze@uw.edu.pl